Strona Główna Wyjazdy Galeria DziałalnośćStatutWładzeDołącz do nas!KontaktNasi darczyńcyPrzekaż 1% podatkuSprawozdania z wyjazdówKatowicki Klub Miłośników Historii i Kultury LwowaO nas w mediach

Maria Dobrzyńska - Karawajska urodziła się w połowie dwudziestolecia międzywojennego w Nowogródku w rodzinie głęboko religijnej i patriotycznej.Jest potomkinią (w siódmym pokoleniu) Maćka nad Maćkami na trwałe zapisanego w historii literatury polskiej w „Panu Tadeuszu” Adama Mickiewicza.
Maria miała trzech starszych braci.  Kiedy wybuchła II wojna światowa Maria rozpoczęła naukę
w Gimnazjum im. Adama Mickiewicza w Nowogródku jako absolwentka prywatnej szkoły powszechnej
Sióstr Nazaretanek. Po wkroczeniu Armii Czerwonej do Polski 17 września 1939 roku i zajęciu Nowogródka
Maria i dwaj młodsi bracia uczyli się w tzw. dziesięciolatce polskiej. Po dwóch latach, już pod okupacją niemiecką w Nowogródku nie funkcjonowały żadne szkoły.
Rodzina Dobrzyńskich tak jak większość rodzin polskich zaangażowała się w działalność podziemną, pomagała Żydom i żołnierzom AK.
W lipcu 1943 roku nastąpiło aresztowanie ponad stu Polaków, w tym dwóch braci Marii – Albina
i Leonarda. W ramach represji ludności miejscowej zamierzano ich rozstrzelać.  11 Sióstr Nazaretanek ofiarowało swoje życie za pojmanych. Uwięzionym karę śmierci zamieniono na wywóz na roboty do Niemiec, a Siostry aresztowano i nazajutrz rozstrzelano  koło leśniczówki zwanej Batorówką .
Maria zaczęła działać w konspiracji jako łączniczka – pseudonim Ziuta. Stanisław, brat Marii, brał udział
w operacji „Ostra Brama”, aresztowany przez NKWD z dużą grupą żołnierzy AK został oddzielony, uwięziony, a potem skazany i wywieziony do łagru w Norylsku.  Wspieranie brata i konieczność opieki nad starymi rodzicami oraz sparaliżowaną babcią  zadecydowało o tym, że nie skorzystała z prawa przesiedlenia w powojenne granice Polski.  Brat nie powrócił z Syberii.
Zostawszy w rodzinnym mieście Maria nie poddała się machinie rusyfikacyjnej. Chroniło ją przed tym silne poczucie polskości, język ojczysty, który zachowała w formie nieskażonej i jej poezja – azyl we wszystkich trudnych chwilach.
Maria Dobrzyńska należy do pokolenia, które wybrało trudniejszy los, zostało na ojcowiźnie i wytrwale świadczy o swej polskości. W prostych i serdecznych strofach jej wierszy wyraża się przede wszystkim uczucie i ono jest właśnie źródłem wzruszenia – miłości do gniazda rodzinnego, ziemi ojczystej, do języka dziadów i ojców. Uczucia te autorka ocaliła w sobie w najcięższych latach – i wciąż się nimi pokrzepia. Maria jest kombatantką w randze porucznika. Nadal mieszka w rodzinnym domu, w Nowogródku,
na Breciance .

W tej chwili jest osobą w bardzo podeszłym wieku , schorowaną i samotną.
Dorywczo pomagają jej Siostry i opieka społeczna.
Pani Maria nie ma wielkich potrzeb . Najważniejsze dla niej jest poczucie, że rodacy o niej nie zapominają.

 

Link do mapki:
 

I coraz mniej...

 

I coraz mniej wędrownych ptaków                                                                                                                               

Przybywa do Kresowych granic

Z zachodu, wschodu, z różnych szlaków

Do porzuconych niegdyś stanic

 

Do dawnych progów, których nie ma

Do mogił porośniętych trawą

Wciąż woła Was Ojczysta ziemia

Przesiąkła Waszych Ojców sławą

 

Przesiąkła krwią męczeńską braci

Którzy za Kresy życie dali

Od wieków za nie haracz płacim

Żołnierze nasi na śmierć stali

 

Nie nasza jednak była wola

Los rzucił Was pod obce nieba

Taka Polaków gorzka dola

Że wciąż wędrować kędyś trzeba

 

Czekamy Was Rodacy mili

Że znów wrócicie do nas wiosną

Czekamy tej radosnej chwili

Niech stare ścieżki nie zarosną...

 

 

                                      20 kwietnia 2004r.